جلوه

بسم الله الرحمن الرحیم

دوستی؟ یا اشتراک منافع؟!

از حضرت علی (ع) منقول است که: دوست خوب از تنهایی بهتر و تنهایی بهتر از دوست بد است.

بسیاری از روابط میان افراد در جامعه که به عنوان دوستی خوانده می شود، دوستی نیست. یک نوع رابطه مبتنی بر منفعت طلبی متقابل است که می توان آنرا «اشتراک» منافع نامید. در این نوع رابطه دوطرف به همدیگر -بسته به توان و نوع جایگاه اجتماعی و شخصیتی - سود می رسانند. این سود می تواند مادی، معنوی، احساسی و ... باشد.افراد درگیر در این نوع ارتباط حتی ممکن است به هم علاقه مند هم باشند یا بشوند اما پایه و مایه ارتباط همان سود رساندن طرفینی است. ارتباط تا هنگامی معتبر و برقرار است که منافع مشترک موجود باشد و هرگاه این زمینه مشترک سودرسانی مفقود و یا تمام شود ارتباط افراد درگیر نیز خاتمه می یابد.

ختم این ارتباط بسته به اینکه افراد؛ آگاه از نوع ارتباط باشند و یا آنکه دچار توهم دوستی باشند متفاوت است. گاه با دعوا و دلخوری و گاه با سردشدن فزاینده و گاه (اگر دو طرف آگاهانه فقط سودرسانی متقابل را مد نظر داشته اند) به سهولت ارتباط پایان می پذیرد.

این نوع ارتباط را نمی توان منفی تلقی کرد اما آنچه باید خود مد نظر داسته باشیم و به فرزندانمان آموزش بدهیم آن است که این نوع ارتباطات را با آنچه «دوستی» می دانیم اشتباه نگیرند و از این طریق مورد سوء استفاده -مادی یا عاطفی- واقع نگردند.

دوستی؛ همانگونه که (به مضمون) از معصومین علیهم السلام نقل شده باید برای خدا و در مسیر ارزشهای الهی (بر اساس همگامی در این مسیر) بوجود بیاید و هیچ امر دیگری دخیل در آن نباشد. این دوستی است که تا حد برادری بالا می رود و می شود:

«انما المؤمنون اخوه»

و  باید دانست که این «دوستی» کیمیاست و کمیاب بلکه نایاب است و هرکه سعادت یابد و آنرا بیابد نباید به هیچ وجه از دست بدهد که به قول امام علی علیه السلام:

زبون آن است که نتواند دوست بیابد و زبون تر آنکه دوست خود را از دست بدهد.